Stres. Czy istnieje uniwersalny sposób, aby sobie z nim radzić ?

Portrait of a woman grabbing head at desk near the laptop

Życie doświadcza Nas na każdym , w obecnych czasach ludzie znacznie częściej odczuwają napięcie i niepokój wywołany stresem. Składa się na to bardzo wiele czynników. Gonimy za karierą, za wieczną doskonałością. Pniemy się po szczeblach kariery kosztem własnego zdrowia, rodziny i czasu wolnego. Równowaga pomiędzy naszym czasem wolnym od pracy, a pracą jest znacznie zaburzona. Chcemy być lepsi i zarabiać więcej. Generuje to ogromny stres, czy zdążymy w pracy z terminami, z prezentacjami, czy szef będzie zadowolony lub czy sami z siebie będziemy zadowoleni.  

Stres generuje też dążenie do doskonałości w kwestii wyglądu. Jesteśmy bombardowani przez media z każdej strony idealnym wyglądem czy idealnym życiem. Porównujemy siebie do instagramowego życia. Jeśli te obrazki się nie nakładają, a często tak jest to czujemy się niewystarczalni, obniża się nasze poczucie własnej wartości. Dodatkowo ostatnie lata Covid, inflacja, wojna spowodowały, że ilość tych czynników znacząco się na co dzień zwiększyła. Obawy o własne zdrowiem, życie. Czy starczy Nam środków na utrzymanie. 

Czynniki stresogenne

Czynniki stresogenne w dużej mierze zależą od środowiska, w którym żyjemy i to głownie na to warto zwrócić uwagę. Osoba posiadająca duży majątek, nie będzie się stresowała brakiem pieniędzy, ale w jej życiu mogą znaleźć się inne zmartwienia np. O rodzinę czy własnego zdrowie, którego kupić nie można. Czynniki stresogenne też zależą od wieku człowieka. Dzieci i nastolatkowie mogą stresować się odrzuceniem rówieśników, dorastaniem, zmianami w ciele, konfliktami z rodzicami, utratą przyjaciół. Młode matki będą martwiły się o rozwój i zdrowie swoich nowonarodzonych dzieci.  

Czynników stresogennych jest bardzo dużo we współczesny świecie i to które wpływają na człowieka aktualnie jest bardzo indywidualne i zależne od sytuacji.

Radzenie sobie ze stresem

Radzenie sobie ze stresem zależy od wielu czynników i jest indywidualne dla każdego z nas. Na jedną osobę owe zalecenia będą działać, a na innych nie. Stres dla każdego z nas będzie czymś innym, można opisać go jako naszą reakcje organizmu, która będzie odpowiedzią na wydarzenia, które w jakiś sposób na ten organizm wpływają negatywnie. Wpływają na jego równowagę, obciążając nasz organizm na tyle, że w pewien sposób zostają przekroczone nasze zdolności do poradzenia sobie z tym wydarzeniem. Biologicznie w naszym organizmie zachodzi wtedy szereg reakcji chemicznych, wpływa to na nasze ciało, na nasz mózg.   

Stresory

Stresory, czyli takie wydarzenia, które są wyzwalaczem do wprowadzenia nas w ten negatywny stan dla każdego oznaczają coś innego. Dla jednych stres może wytwarzać się poprzez pracę, w której nie lubimy być, dla innych będzie to dorastanie w niewspierającej lub patologicznej rodzinie, dla kolejnych ciężko przeżyte wydarzenie z przeszłości, a dla jeszcze innych samo myślenie o przyszłości. O przeżytym stresie nie musimy myśleć jedynie w kontekście dużych znaczących wydarzeń, możemy odczuwać takie napięcie również każdego dnia w małych sytuacjach. Jeśli nie wykształciliśmy skutecznych i dojrzałych metod radzenia sobie z nim to nasz umysł i nasze ciało będzie to silnie odczuwać. Może odczuwać to poprzez dolegliwości płynące z ciała takie jak bóle brzucha, migreny, a w długotrwałym działaniu przerodzenie się w choroby psychosomatyczne. Z drugiej strony możemy go odczuwać poprzez problemy emocjonalne – pogorszenie samopoczucia, depresję.   

Od czego zależy Nasza podatność na stres ?

To w jaki sposób będziemy różnić się między sobą w częstotliwości pojawiania stresu w naszym życiu i umiejętności reagowania na niego zależy od wielu czynników. Podatność na stres jest wynikiem wielu czynników biologicznych, społecznych i psychologicznych. M.in. możemy wymienić takie jakie:  

  • Wykształcone mechanizmy obronne – dojrzałe mechanizmy obronne chronią nas przed długofalowymi skutkami stresu. Są stosowane w sposób świadomy lub półświadomy. Pomagają w przystosowaniu się do rzeczywistości. Zalicza się do nich: humor, altruizm, tłumienie, antycypacja. Antycypacja jest ciekawym mechanizmem, pozwala na przewidywanie wystąpienia zdarzenia stresogennego, zagrożenia lub trudności. Pomaga przygotować się do nadchodzących zmian i zredukować stres.  
  • Doświadczenia życiowe, które nas spotykają i które nas ukształtowały, również mogą być jednym z czynników różnicujących. Przebyte traumy w dzieciństwie i to w jaki sposób na danym etapie sobie z nimi poradziliśmy. W tym:  
    -Nasze dzieciństwo, które Nas ukształtowało, jak wtedy nauczyliśmy się radzić sobie z sytuacjami stresowymi. Jak wychowali Nas Nasi rodzice, co Nam pokazali, czy widzieliśmy wiecznie lękliwą matkę, czy mimo wszystko wspierającą, która dawała Nam popełniać błędy, ale zawsze była obok.  
  • Genetyczne uwarunkowania, dziedziczność skłonności do reagowania na sytuacje stresowe w określony sposób. Dodatkowo układ hormonalny, gdyż geny wpływają na jego funkcjonowanie.  Możemy posiadać pewne predyspozycje genetyczne związane z wydzielaniem hormonów stresu. Np. Kortyzolu.  
  • Społeczeństwo – to kto Nas otocza, to w jakim miejscu dorastaliśmy i ile otrzymujemy wsparcia i zrozumienia od Naszego obecnego otoczenia. Co złego nas spotkało, a co dobrego ze strony otaczających nas ludzi. Jakie lekcje wynieśliśmy z relacji ze społeczeństwem.  
  • Wzorce zachowań – czy powielamy schematy naszych rodziców, tego czego Nas nauczyli, czy przenosimy i przeżywamy dalej ich traumy. Rola opiekunów w życiu jest ogromnie ważna, jest podstawą do wykształtowania się dojrzałych mechanizmów obronnych, jeśli Nasi rodzice również takie prezentowali.   
  • Również to, ile dobrych rzeczy spotkało Nas w życiu buduje Nasza odporność psychiczną, pozytywne relacje, stabilne życie itd. Budowało Nasze umiejętności radzenia sobie ze stresem.  
  • Poczucie koherencji – Poczucie koherencji (spójności) jest pojęciem z obszaru psychologii zdrowia. Osoba o wysokim poziomie koherencji ma poczucie zrozumiałości, zaradności (sterowalności) oraz sensowności w życiu. W sytuacji stresu poczucie koherencji odgrywa rolę moderatora, który chroni człowieka przed negatywnym wpływem stresu.  
  • Prowadzony przez ludzi styl życia – jest to ogromnie ważna rzecz. Możemy podzielić go tutaj na kilka kwestii począwszy od:  
      – uprawiania aktywności fizycznej, która jak wiemy pozwala Nam na wytarzania hormonów szczęścia. Czy potrafimy redukować napięcia w naszym ciele poprzez wykorzystanie metod relaksacji.   
      – Jak bardzo dbamy o naszą dietę i dostarczanie sobie ważnych dla Naszego organizmu składników, aby nasz mózg mógł lepiej pracować.
    Czy dostarczamy sobie odpowiednich witamin z grupy B, dla lepszego wspomagania układu nerwowego, ale czy też jemy w spokoju.  
    – Bardzo ważną role odgrywa tu też higiena snu, rezygnacja z niebieskiego światła minimum 2 h przed snem.   
    – Bardzo ważnym jest czy żyjemy w ciągłym biegu i czy nie praktykujemy prokrastynacji, która wzmaga uczucie stresu.   
    -relacje: to czy otaczamy się toksycznymi ludźmi i czy poświęcamy swoją energię na niesprzyjające Nam relacje  

Podsumowanie

Nie ma uniwersalnych zaleceń jak poradzić sobie ze stresem. Jak widać, zależy on od wielu czynników , każdemu z Nas wręcz przydałby się indywidualny plan ,,radzenia sobie” uwzględniający naszą podatność.

Jeżeli czujesz się zestresowany, stres Cię przytłacza, a chciałabyś/chciałbyś dowiedzieć się jak sobie z Nim radzić zapraszamy na konsultacje z terapeutą, który pomoże Ci dojść do tego krok po kroku.
Umów się na wizytę korzystając z kalendarza online lub dzwoniąc na numer 503173273.