Osobowość borderline – kryteria diagnostyczne i terapia
Zaburzenia osobowości stają się coraz bardziej powszechnym problemem. Edukacja w tym zakresie ma ogromne znaczenie, zarówno bezpośrednio dla osób, które zmagają się z tymi problemami, jak i dla osób, które pozostają w relacjach z osobami chorymi. Jednym z zaburzeń osobowości, które staje się coraz bardziej wyraźne i częściej spotykane jest borderline. Czy wiesz jak dokładnie wygląda to zaburzenie? Chcesz poznać sposoby leczenia?
Borderline – diagnostyka, przyczyny i objawy
Borderline Personality Disorder (BPD), czyli angielska nazwa zaburzenia borderline, bardzo często nazywana jest także osobowością z pogranicza. Początek historii nazwy tego zaburzenia to połowa XX wieku. Kiedy to, aby określić grupę osób, których zaburzenia psychiczne mieściły się między nerwicami (zaburzeniami neurotycznymi) a zaburzeniami schizofrenicznymi (psychotycznymi) Robert Knight użył właśnie tego określenia.
Osobowość z pogranicza występuje od 1% do 2% ogólnej populacji. Choć zaburzenie to jest przedmiotem zainteresowania wielu badaczy, to wciąż nie istnieje jedna, poparta dowodami teza, na temat tego, czy płeć ma znaczenie dla występowania zaburzenia. Najważniejsze jest jednak, żeby mieć świadomość tego, że osobowość borderline ujawnia się najczęściej wśród młodych dorosłych.
Cechą charakterystyczną zaburzenia borderline jest niestabilność emocjonalna. Osoba z tym zaburzeniem bardzo łatwo wpada w gniew, jest impulsywna, ale równocześnie odczuwa poczucie pustki i ma tendencję do autoagresji. Osoby z zaburzeniem BPD dużą wagę i istotność pokładają w relacjach z innymi. Z jednej strony pragną bliskości i intymności, a równocześnie odczuwają obawy i strach przed zbyt dużym zaabsorbowaniem relacją (wręcz pochłonięciem) oraz lęk przed porzuceniem. Co więcej, osoby ze zdiagnozowanym zaburzeniem osobowości z pogranicza, częściej podejmują zachowania powszechnie uważane za ryzykowne. Spotkać wśród nich można większość skłonność do przypadkowych kontaktów seksualnych, czy do hazardu.
Niestety, pomimo wielu badań przyczyny BPD nie są jeszcze do końca zbadane. Na podstawie materiałów zbieranych przez badaczy można wnioskować, że jedną z przyczyn może być wykorzystywanie fizyczne, seksualne, emocjonalne w dzieciństwie. Takie doświadczenia mogą powodować rozwinięcie się niestabilności emocjonalnej u dziecka, ale także nadmiernej czujności i wrogości wobec otoczenia. Wśród pozostałych przyczyn często wymienia się także:
- brak prawidłowego kontaktu z dzieckiem,
- częste i nadmierne krytykowanie dziecka i jego zachowania,
- brak okazywania uczuć w relacji z dzieckiem.
W kształtowaniu się osobowości z pogranicza istotny wpływ mają także czynniki genetyczne. Głównie te, które związane są z silnym odczuwaniem lęku, chwiejnością emocjonalną i brakiem ogólnej stabilności psychicznej.
Terapia zaburzenia borderline
Proces leczenia zaburzenia borderline będzie długi, czasochłonny i niekiedy mozolny. Najczęściej leczenie BPD odbywa się na kilku etapach. Wszystkie z nich są istotnie ważne dla zdrowia i funkcjonowania pacjenta.
W leczeniu borderline często stosuje się farmakoterapię. Najczęściej są to:
- środki przeciwpsychotyczne,
- środeki przeciwdepresyjne,
- lit.
Farmakoterapia jednak to nie wszystko. Dla rezultatów leczenia istotne są także oddziaływania psychologiczne. W leczeniu BPD sprawdza się doskonale zarówno psychoterapia indywidualna, jak i grupowa. Psychoterapia indywidualna nauczy pacjenta kontrolować stres i regulować emocje. Druga z kolei będzie pomagała w tworzeniu i podtrzymywaniu relacji z innymi.
Życie z osobą z zaburzeniem borderline
Borderline to zaburzenie, które wyróżnia się zmiennością i niestabilnością w zachowaniu (i w relacjach). Dlatego życie z osobą z BPD może być trudne i niekiedy przesycone rezygnacją i negatywnymi emocjami.
Jeśli w Twoim otoczeniu znajduje się osoba z diagnozą borderline to powinieneś doskonale zdawać sobie sprawę z tego, że w ciągu kilku chwil możesz usłyszeć obietnice, wielkie uczuciowe wyznania, ale także możesz być uczestnikiem niesamowitej awantury i kłótni. Życie z osobą z tym zaburzeniem to karuzela emocji i zachowań.
Prawidłowo dobrane leczenie (farmakoterapia i psychoterapia) sprawią, że osoba z taką diagnozą może poczuć się wolna od objawów charakterystycznych dla osobowości z pogranicza. Jednak jeśli żyjesz z taką diagnozą również powinieneś zasięgnąć pomocy specjalisty. Rozmowa z psychologiem czy psychiatrą pozwoli poznać sposoby, które ułatwią funkcjonowanie w relacji z osobą z borderline.