Nieśmiałość czy lęk społeczny? Jak radzić sobie z trudnościami w relacjach interpersonalnych?
Podczas spotkań ze znajomymi lub z rodziną czujesz się samotny i wyobcowany? Masz problemy z utrzymaniem głębokiej, poważnej relacji? Jeśli tak, to prawdopodobnie masz problemy z relacjami interpersonalnymi. Nie jest tajemnicą, że inni ludzie i relacje, w których pozostajemy, mogą wnieść dużo dobrego do naszego życia. Czasami jednak, nie potrafimy sprostać wymaganiom związanych z ich budowaniem czy podtrzymywaniem. Co zrobić, gdy relacje stają się problemem?
Czym są trudności w relacjach interpersonalnych?
Obecność innych osób w naszym życiu przekłada się bezpośrednio na jakość i zadowolenie z życia. Bardzo często relacje interpersonalne mają wpływ także na poczucie szczęścia i sensu w życiu. Niestety niekiedy jednak relacje mogą być problemem. Co zrobić, gdy pojawiają się trudności w relacjach interpersonalnych?
Na początku warto odpowiedzieć sobie na pytanie, czym są trudności w relacji. To nic innego, jak powracające problemy związane z nawiązywaniem i podtrzymywaniem relacji z innymi ludźmi. Mogą one dotyczyć:
- rodziny,
- przyjaciół i bliskich znajomych,
- współpracowników i kolegów z pracy,
- ale także innych (nieznanych) osób.
Dlaczego pojawiają się trudności w relacjach? Przede wszystkim mogą wynikać one z naszych zachowań i strategii, którymi się posługujemy. Nieadaptacyjne reakcje i strategie (jak np. obwinianie innych, wycofanie czy atakowanie), choć na początku pozwalają radzić sobie z trudnymi sytuacjami, to z czasem są wykorzystywane we wszystkich sytuacjach, niezależnie od tego, czy są adekwatne i pomocne, czy nie.
Lęk społeczny czy nieśmiałość?
Zastanawiasz się, czy zmagasz się ze „zwykłą” niepewnością czy może już z lękiem społecznym? Choć lęk społeczny i nieśmiałość mają wiele cech wspólnych, jak np. słabiej rozwinięte umiejętności społeczne czy nasilone reakcje fizjologiczne organizmu (np. pocenie się, czerwienienie), to nie powinno się ich mylić.
W przypadku fobii społecznej charakterystyczne jest przede wszystkim pogorszenie funkcjonowania społecznego i zawodowego oraz unikanie przebywania w sytuacjach społecznych. Co więcej, osoby z lękiem społecznym są przekonane, że ich zachowanie (np. przemówienie publiczne, czy złożenie podpisu na dokumencie) nie zostanie zaakceptowane i co ważniejsze – że oni sami zostaną odrzuceni, na czym ucierpi ich poczucie własnej wartości. W przypadku lęku społecznego, sytuacje społeczne praktycznie zawsze są przyczyną pojawienia się reakcji lękowej.
Natomiast w przypadku nieśmiałości (w stopniu umiarkowanym), najczęściej mówimy o zachowaniach fobii społecznych ograniczonych do konkretnych sytuacji (np. przemówień publicznych).
Znajomości w dobie Internetu i pandemii
Nie powinno być zaskoczeniem, że era dużego rozwoju technologicznego, swoboda w dostępie do Internetu i sprzętu, a także wyjątkowy czas pandemii i ograniczeń jest nie lada wyzwaniem dla naturalnego kontaktu z innymi osobami.
Warto się zastanowić zatem, czy taka sytuacja jest zaletą czy może udręką relacji interpersonalnych. Jak brzmi odpowiedź? To zależy! Oczywiście, media społecznościowe i szeroki dostęp do Internetu sprawiają, że kontakt staje się uproszczony. W końcu bez problemy możemy nawiązać rozmowę z mieszkanką Hiszpanii, czy z obywatelem Republiki Południowej Afryki. Dzięki temu możemy poznawać nowe kultury, historię i co najważniejsze – ludzi.
Bycie online jest proste i wygodne. Jednak czy na pewno ma same zalety? Uzależnienie od urządzeń elektronicznych i social mediów sprawia, że cierpi na tym tradycyjny kontakt twarzą w twarz. Co więcej, mogą pojawiać się nawet obawy związane z nawiązywaniem kontaktów w realnym świecie. Pandemiczna sytuacja, w której pozostajemy od kilkunastu miesięcy również może powodować, że pojawiają się trudności w relacjach interpersonalnych.
Jak poradzić sobie z trudnościami w relacjach?
Problemy interpersonalne mogą utrudniać nasze prawidłowe funkcjonowanie, dlatego warto rozwiązać je możliwie jak najszybciej. W tym celu warto skorzystać z pewnego schematu, który ułatwi ten proces. Na samym początku warto zmienić zachowania, które są problematyczne (zarówno dla Ciebie, jak i dla innych). Warto także ćwiczyć elastyczność behawioralną, czyli reakcje i strategie, które nadają się do różnych sytuacji. Na relacje wpływają także przekonania na własny temat i opinie o innych. Dlatego warto wyzbyć się tych, które są negatywne czy autodestrukcyjne. Ważne także, aby zadbać o swój komfort. Dlatego dobrze jest rozważyć zrezygnowanie ze spotkań, które sprawiają, że nie czujesz się dobrze.
Nakładające się wyzwania dnia codziennego sprawiają, że bardzo ważne jest, żeby rozpoznać problem i nie wstydzić się go. W naszym Łódzkim Studiu Terapii znajdą Państwo pomoc i wsparcie na drodze do rozwiązanie podobnych problemów.