Stres i kryzysy życiowe
Czy doświadczyłeś kiedyś sytuacji trudnej, w której stres przejął całkowicie kontrolę? Czy znalazłeś się w takim miejscu w swoim życiu, że musiałeś przeorganizować sposób myślenia i działania po to, aby powrócić do równowagi psychicznej? Silny stres potrafi znacząco upośledzić i utrudnić nasze funkcjonowanie dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio działać na jego przyczyny i konsekwencje.
Jak radzić sobie z silnym stresem?
W życiu każdego z nas stres jest czynnikiem nieodzownym. Z pewnością chociaż raz w przeciągu ostatniego miesiąca, znalazłeś się w sytuacji stresowej. Jednak warto pamiętać, że stres możemy rozumieć zarówno negatywnie, jak i pozytywnie. W przypadku tego pierwszego mówimy o pojęciu „dystresu”, który osłabia organizm i negatywnie wpływa na funkcjonowanie i psychikę. Z kolei pozytywne znaczenie stresu to „eustres”, który pomaga organizmowi zmobilizować się do działania i ułatwia walkę „o przetrwanie”.
Stres towarzyszyć może Ci w każdej sytuacji – podczas pierwszego dnia w pracy, na egzaminie, przed wejściem na pokład samolotu i w wielu innych sytuacjach. Nasze wcześniejsze doświadczenia wraz z naszymi predyspozycjami prowokują pewną reakcję organizmu na te wydarzenia. Seyle, czyli twórca pojęcia stresu uważał, że o stresie możemy mówić wtedy, gdy organizm narażony jest na działanie czynnika szkodliwego, reguluje on swoją pracę wprowadzając zmiany, których celem jest powrót do równowagi.
Jak działa stres? Na samym początku pojawia się
- reakcja alarmowa, która informuje organizm o nowej, niespodziewanej sytuacji;
- kolejnym etapem jest obrona organizmu – czyli proces, w którym organizm podejmuje kroki, mające na celu szybki powrót do równowagi;
- jeśli jednak wprowadzane zmiany okazują się nieskuteczne, organizm wchodzi w stadium wyczerpania, które może prowadzić nawet do rozregulowania funkcji fizjologicznych.
Trwale utrzymujący się stres może znacznie obniżać sprawność naszego organizmu i prowadzić do wyczerpania. Dotyczy to zarówno sfery fizycznej, jak i psychicznej. Jak rozpoznać sytuację stresową? Stres rozpoznawany jest na trzech płaszczyznach – fizjologicznej (charakterystyczne są: przyspieszony puls, kołatanie serca, napięcie mięśni, gonitwa myśli), psychologicznej (charakterystyczne są: podejrzliwość, rozdrażnienie, lęk, trudności z podejmowaniem decyzji) oraz behawioralnej (zaburzenia snu, impulsywność, obniżona wydajność).
Dobra wiadomość jest taka, że każdy z nas jest w stanie podjąć działania, które mogą pomóc w rozładowaniu negatywnego napięcia. Jak? Przede wszystkim:
- postaraj się uspokoić swoje myśli – natłok myśli, który nierzadko będzie Ci towarzyszył w takiej sytuacji, może utrudniać znalezienie wyjścia i rozwiązania,
- zachowaj równowagę między pracą a odpoczynkiem – zadbanie o sen i relaks przełoży się to pozytywnie na funkcjonowanie organizmu,
- zadbaj o prawidłową dietę – bogata i wartościowa dieta umożliwi Twojemu organizmowi prawidłową pracę i wsparcie w trudnych sytuacjach,
- unikaj szkodliwych substancji – jak np. kofeina, która spożywana w nadmiarze może zaburzać koncentrację i powodować problemy ze snem.
Ważne jest jednak, abyś pamiętał, że te wskazówki mogą okazać się niewystarczające. W takich momentach kluczowe jest zwrócenie się o pomoc – zarówno do bliskich, jak i do specjalistów, którzy otoczą Cię opieką i pomogą w poradzeniu sobie z silnie działającym stresora.
Kryzys życiowy – kiedy mamy z nim do czynienia?
Kryzys życiowy to sytuacja, która przekracza nasze dotychczasowe sposoby i możliwości radzenia sobie. Bardzo często pojawia się w odpowiedzi na wydarzenia krytyczne, jak np.:
- śmierć bliskiej osoby,
- choroba bliskiej osoby,
- utrata pracy,
- rozstanie.
Jednak aby mówić o kryzysie, musimy pamiętać, że to przede wszystkim sytuacja, w której dotychczas stosowane mechanizmy radzenia sobie stają się nieskuteczne i nie pomagają w utrzymaniu równowagi psychicznej. Jeśli kiedykolwiek znalazłeś się w takiej sytuacji, musisz zdawać sobie sprawę, że jego konsekwencje mogą utrzymywać się nawet przez całe życie. Najczęstszymi objawami kryzysu są:
- nieprzyjemne pobudzenie,
- apatia,
- zaburzenia snu,
- uczucie niepokoju,
- wycofanie z codziennych aktywności.
Kryzys życiowy to sytuacja, w której może pojawić się utrata sensu życia i co za tym idzie myśli rezygnacyjne. Aby przeciwdziałać skutkom tych objawów należy zwrócić się o pomoc. Owocne mogą okazać się:
- psychoterapia,
- interwencja kryzysowa.
Jeśli identyfikujesz u siebie negatywne skutki stresu lub doświadczasz właśnie kryzysu życiowego, skorzystaj z pomocy specjalistów – w Łódzkim Studio Terapii masz pewność, że trafiasz pod właściwą opiekę.