17 listopada, 2022 / by Anna Bartodziejska

O psychologii sportu słów kilka

Co wspólnego mają sport i psychologia? Niby każdy z nas wie co nieco o sporcie, trochę o psychologii. Czy te dwie, niby skrajnie różne dziedziny da się ze sobą połączyć? Tak! 

W dzisiejszym świecie co raz więcej ludzi korzysta ze wsparcia psychologa, tyczy się to również sportowców. Nie ma wątpliwości jak wielką rolę w życiu każdego z nas odrywa psychika. W sytuacji rywalizacji sportowej, często o zwycięstwie decydują szczegóły, ułamki sekund. Wtedy najczęściej „walka” toczy się nie tylko na arenach sportowych, ale przede wszystkim w głowie. Sami sportowcy często przyznają, że w tych decydujących momentach to właśnie „głowa” odgrywa najważniejszą rolę. Może być ona największym sprzymierzeńcem lub największym wrogiem dla zawodnika. 

I tutaj pomocna staje się właśnie „psychologia sportu” – rozwijająca się gałąź psychologii. Od strony teoretycznej zajmuje się ona badaniem, wyjaśnianiem i opisywaniem psychologicznych aspektów występujących w sporcie. Natomiast w pracy praktycznej wykorzystuje się uzyskane teorie, metody i techniki w celu poprawy osiągnięć i ogólnego funkcjonowania osób uprawiających sport poprzez tzw. Trening mentalny. To tak, jak z treningiem na bieżni czy siłowni. Zawodnicy ćwiczą tam szybkość/mięśnie, a efekty widzą chociażby po zmianach widocznych we własnym ciele czy wynikach sportowych. Podczas treningu mentalnego ćwiczymy głowę/ siłę mentalną, a jej efektami jest wzmocniona psychika sportowca. Błędem jest jednak myślenie o psychologu sportu jako o osobie, która „naprawia” sportowca, gdy ten znajdzie się w dołku. Pracę ze specjalistą z zakresu treningu mentalnego w sporcie stosuję się najczęściej by z dobrego sportowca zrobić jeszcze lepszego. 

W czym zatem może pomóc praca z psychologiem sportowym? 

• Wyznaczaniu celów 

• Wzmocnieniu poczucia pewności siebie sportowca 

• Wyćwiczeniu koncentracji uwagi 

• Radzeniu sobie w przypadku sytuacji startowej 

• Wypracowaniu strategii radzenia sobie ze stresem 

• Wyznaczeniu optymalnego poziomu motywacji zawodnika 

• Wzmocnieniu wiary we własne umiejętności 

• Radzeniu sobie z kontuzją 

• Przejściu na tzw. „sportową emeryturę” i zmianą stylu życia 

• Usprawnieniu komunikacji na linii zawodnik-trener 

• Budowaniu zespołu w przypadku sportów zespołowych 

• Poprawie komunikacji w zespole (sporty drużynowe) 

• Wypracowaniu spójności grupowej (drużyny sportowe) 

• Wprowadza relaksację i uczy jak ją stosować samodzielnie 

• Wizualizacji połączonej również z relaksacją

Z kim zatem może pracować psycholog sportu? 

Odpowiedź jest prosta, z wszystkimi związanymi z aktywnością fizyczną. Pracę nad swoim przygotowaniem mentalnym można rozpocząć bez względu na wiek i poziom zaawansowania, tyczy się to także rekreacji fizycznej ( traktowanej jako hobby ). Co raz częściej współpracę ze specjalista podejmują kluby sportowe, w celu poprawy funkcjonowania swoich zawodników. Często rzeczony psycholog współpracuje z zawodnikami w czasie zawodów, także tych międzynarodowych. 

Należy jednak pamiętać, iż psycholog sportu i trener mentalny to nie są pojęcia tożsame. Psychologiem sportowym może zostać tylko i wyłącznie osoba, która ukończyła studia psychologiczne i posiada tytuł magistra psychologii oraz ukończone studia podyplomowe z zakresu psychologii sportu. Trener mentalny nie zawsze i niekoniecznie jest to osoba posiadająca wykształcenie psychologiczne. Dobierając specjalistę należy bez względnie zwrócić uwagę na wykształcenia tej osoby oraz jej doświadczenie zawodowe. 

To co gotowi na trening ?! 

Autor: Agnieszka Świerczyńska-Grabska