Czy wiecie, że istnieje coś takiego jak depresja wiosenna?
Tak, dobrze widzicie. Wbrew obiegowej opinii sezonowa depresja, to nie tylko spadek formy dotykający nas jesienią i zimą. Może się także przydarzyć, gdy nastaje wiosna.
Każda forma obniżonego nastroju występująca okresowo, jest nazywana sezonowym afektywnym zaburzeniem, SAD (ang. Seasonal Affective Disorder). Jest to obniżona kondycja psychoruchowa, która pojawia się i znika wraz ze zmianą pór roku. W najnowszej publikacji dotyczącej klasyfikacji zaburzeń psychicznych (DSM-5) oficjalnie uznaje się ten stan za zaburzenie depresyjne MDD (ang. Major Depressive Disorder) z tak zwaną sezonowością.
Oczywiście SAD lub MDD najczęściej można zaobserwować, gdy nastaje jesień, ewentualnie zima. Jest to bezpośrednio powiązane z coraz bardziej skracający się dniem, załamaniem pogody, nadejściem większej ilości chmur i deszczu, a co za tym idzie z brakiem światła słonecznego. Nawet jeśli nie wszyscy przepadają za słoneczkiem i ciepełkiem to mimo wszystko, większa ilość światła słonecznego jest nam zazwyczaj potrzebna do szczęścia. Niemniej, jak już wspomniałam nie zawsze tak jest. Coraz częściej obserwowane jest zjawisko odwrotne. Czyli takie, gdzie zmiany nastroju zaczynają się wiosną i utrzymują się do lata. Stan ten nazywamy tzw. „odwróconym SAD”.
Teraz pewnie zadacie sobie sobie pytanie, ale dlaczego? Przecież światła słonecznego jest już pod dostatkiem… Jednak jak się okazuje, dłuższe dni, cieplejsza pogoda i cała ta kwitnąca zieleń mogą mieć coś wspólnego, ale z tzw. wiosenną depresją.
Czym jest wiosenna depresja?
Wiosenna depresja obejmuje wiele takich samych oznak i objawów, jak ma to miejsce w MDD/SAD. Należy jednak pamiętać, że każdy z nas jest inny i w związku z tym mogą występować u nas troszeczkę inne objawy.
Symptomy wiosennej depresji:
- Ogólny obniżony nastrój, który może obejmować uporczywe uczucie smutku i beznadziejności,
- Mniejsze lub nawet zerowe zainteresowanie zwykłymi zajęciami,
- Trudności w znalezieniu motywacji do regularnych codziennych obowiązków,
- Zmienność nastroju,
- Uczucie niepokoju
- Bezsenność i inne problemy związane ze snem,
- Problemy z koncentracją uwagi, zapamiętywaniem informacji,
- Zmiany w obrębie apetytu (wzmożony apetyt lub jego brak)
- Większa niż zazwyczaj drażliwość,
- Zachowania agresywne
Przyczyny wiosennej depresji
Depresja wiosenna jest to stosunkowo nowy rodzaj zaburzeń afektywnych sezonowych, dlatego też eksperci nie wiedzą dokładnie, co ją powoduje. Jest oczywiście kilka wstępnych teorii, jak:
- Nagłe zwiększenie ilości światła
- Skoki temperatury na zewnątrz
- Brak równowagi w chemii mózgu,
- Alergia na pyłki, według badań z 2019 roku osoby uczulone na pyłki w dniach wysokiej ekspozycji na alergen zgłaszały znaczne pogorszenie nastroju w okresie wiosennym i letnim.
Inne wskazane przez naukowców potencjalne czynniki ryzyka:
- Płeć – kobiety mają tendencję do doświadczania sezonowego nasilenia objawów MDD, ale mężczyźni odczuwają zwykle cięższe objawy,
- Choroba afektywna dwubiegunowa – zdiagnozowana u pacjenta może zwiększyć wrażliwość na zakłócenia rytmu okołodobowego, które występują wraz ze zmianami sezonowymi,
- Zmiany w obrębie pracy – jeśli praca lub jej ilość zmienia się wraz z porami roku i sprawia, że ilość obowiązków ulega zmianie może pojawić się dodatkowy stres, a wraz z nim uczucie przygnębienia.
Jak sobie radzić z wiosenną depresją?
Przede wszystkim – nie czekaj na zmianę pory roku. Istnieją pewne strategie, które mogą nieco pomóc, gdy zauważymy u siebie objawy wiosennej depresji:
- Znajdź czas na odpoczynek – nie ma znaczenia czy będziesz odpoczywać w domu czy poza nim. Ważne jest to, aby znaleźć czas dla siebie.
- Przestrzegaj zasad higieny snu – wyrobienie w sobie nawyku wstawania i kładzenia się do łóżka o tej samej porze każdego dnia.
- Aktywność fizyczna – nie jest to pseudoporada, która mówi, że jak pobiegasz i się zmęczysz to przestaniesz myśleć o głupotach. Mowa tu o tym, że regularne ćwiczenia bezpośrednio wpływają na naszą kondycję fizyczną i psychiczną, wyładowujemy negatywne emocje, nasz organizm dostaje niezbędna porcję endorfin, a tym samym zmniejsza to stres i objawy depresji czy lęku. Ponadto wpływa na poprawę sylwetki, co z reguły przekłada się na naszą samoocenę.
- Joga i medytacja – pobądź ze swoimi myślami i emocjami. Nazwij to jak się czujesz.
- Porozmawiaj z bliskimi – poinformowanie ludzi w najbliższym otoczeniu o tym, przez co przechodzisz, może początkowo wydawać się trudne, niemniej dobrze jest dać szansę rodzinie i przyjaciołom na zrozumienie Twoich emocji. Jeśli będziesz tego chciał, mogą również dotrzymać Ci towarzystwa.
- Codzienna rutyna – stworzenie codziennej rutyny, która równoważy obowiązki domowe, działania ukierunkowane na cel, takie jak nauka czy praca oraz czas na relaks, może sprawić, że codzienne życie będzie bardziej uporządkowane i satysfakcjonujące.
- Dbaj o swoją dietę – ważne jest to co jesz. Postaraj się zadbać o to, aby Twoje posiłki były dobrze zbilansowane.
- Pij wodę – nawadnianie organizmu może mieć bezpośredni wpływ na to jak się czujesz, także psychicznie.
- Jeśli objawy nie ustąpią lub będą się nasilały koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub psychologiem.